Zdanje “Zetskog doma” pripada značajnijim djelima iza kojih stoji arhitekta Josip Slade Šilović, ali i najprepoznatljivijim objektima u istorijskom jezgru Cetinja. Objekat je građen od 1884. do 1896. godine, i to zahvaljujući dobrovoljnim prilozima naroda iz svih krajeva Crne Gore i brojnih donatora iz inostranstva.
Po otvaranju, prva pozorišna zgrada u Crnoj Gori imala je površinu od 964 kvadratna metra, 17 loža, parter i galeriju sa 300 mjesta za gledaoce, uz pozornicu dubine 14, a širine od sedam metara. Riječ je o jedinstvenoj neoromaničkoj građevini, na čijem se eksterijeru posebno ističe ulazni trijem sa tri luka i terasom nad njim.
U to doba, naročitu pažnju privlačili su barokni ukrasi sa pozlatama, ali i tavanica oslikana sa sedam muza umjetnosti, koju je izradio češki slikar František Ženišek. On je, po odobrenju knjaza Nikole, radio i originalnu pozorišnu zavjesu sa prizorima guslara ispod drveta sa okupljenim Crnogorcima koji ga slušaju.
Prostorni koncept objekta je čista trobrodna struktura, pri čemu su u centralnom brodu ulazni hol, gledalište i pozornica.
Tokom istorije, objekat je u više navrata bio devastiran. Najprije je 1916. godine uništen u požaru. Do 1931. godine uslijedila je rekonstrukcija kojom je narušen prvobitni izgled prednje fasade (umjesto tri luka na trijemu je primijenjen jedan), a pritom su napravljeni ozbiljni propusti i pri rekonstrukciji gledališta – pa je sa 50 odsto sjedišta bilo nemoguće vidjeti scenu, pri čemu je bila poremećena i akustika. Tokom 1962. godine, zgrada je oštećena u još jednom požaru, da bi dodatno stradala u zemljotresu 1979. godine. Posljednja velika obnova zdanja uslijedila je 1985. godine, kada je eksterijeru vraćen izvorni izgled, ali uz mnogo izmjena u unutrašnjosti objekta.
Kraljevsko pozorište “Zetski dom”, od 29. juna 1961. godine, ima status registrovanog nepokretnog kulturnog dobra od nacionalnog značaja.
Pozorišna dvorana danas ima 240 sjedišta u parteru, galeriji i na balkonu.
O pozorištu
Baštineći tradiciju od 1884. godine, Kraljevsko pozorište Zetski dom najstarija je teatarska institucija u Crnoj Gori.
Lokacija
Smješteno u istorijskom jezgru, Kraljevsko pozorište Zetski dom jedno je od najprepoznatljivijig zdanja na Cetinju.